Rzekomy pomór drobiu (ang. Newcastle disease, ND) stanowi ogólnoświatowy problem dla branży drobiarskiej, powodując ogromne straty ekonomiczne w chowie i hodowli drobiu, co przekłada się na produkcję jaj i mięsa drobiowego.
ND jest wysoce zakaźną chorobą ptaków wywoływaną przez Orthoavulovirus javaense (OAV-J) a jego zjadliwe szczepy podlegają obowiązkowi zwalczania. Wirus choroby Newcastle wcześniej klasyfikowany był jako paramyksowirus ptaków serotypu 1 (ang. avian paramyxovirus serotype 1, APMV-1). Jest to wirus RNA, który należy do rodzaju Orthoavulavirus z rodziny Paramyxoviridae.
CZYNNIK ETIOLOGICZNY
Wirus rzekomego pomoru drobiu wykazuje dużą przeżywalność w środowisku (zwłaszcza w kałomoczu), nawet przez okres kilku tygodni. Wirus ten jest oporny na wilgoć, wysychanie oraz gnicie. jest inaktywowany przez formalinę, i utleniające (np. Virkon®), chlorheksydynę oraz podchloryn sodu (6%).
GATUNKI WRAŻLIWE
Na zakażenie wirusem rzekomego pomoru drobiu wrażliwe są zarówno ptaki gospodarskie, domowe, jak i dzikie. Najbardziej wrażliwe są, przede wszystkim ptaki z gatunku kura domowa (Gallus gallus). U indyków nie dochodzi do rozwoju ciężkich objawów klinicznych choroby. Wrażliwe na zakażenie są również strusie oraz gołębie. Ptaki wodne, z rzędu Anseriformes, mogą być zakażone podklinicznie i w ten sposób przyczyniać się do transmisji wirusa. Na ND chorują także ptaki łowne (bażanty, kuropatwy, przepiórki) oraz ptaki domowe (kanarki, papugi). Ptaki wolno żyjące również chorują na rzekomy pomór drobiu – znane są przypadki zachorowań wśród wron oraz kruków.
CHOROBA U GOŁĘBI
U gołębi rzekomy pomór drobiu nazywany jest paramyksowirozą (potocznie „kręćkiem”). W populacji tych ptaków występuje wariant gołębi (ang. Pigeon paramyxovirus serotype 1, PPMV-1), który jest mało podatny na adaptację do tkanek kur. Gołębie są także wrażliwe na zakażenie wariantem APMV-1. Zakażając się, stają się wektorem wirusa i tym samym mogą potencjalnie stanowić zagrożenie dla zdrowia stad kur. Wobec powyższego, nadzór nad ND musi również uwzględniać obecność gołębi
DROGI TRANSMISJI WIRUSA
Zakażone ptaki wydalają wirusa z wydychanym powietrzem, wydzieliną z dróg oddechowych oraz kałomoczem. Materiał genetyczny wirusa stwierdzany jest także w tuszkach oraz jajach złożonych w trakcie ostrej fazy zakażenia szczepami wysoce zjadliwymi. Główne drogi transmisji wirusa to przede wszystkim przemieszczenia:
- zakażonych ptaków (zwłaszcza w kontekście organizowanych pokazów i wystaw),
- produktów drobiowych,
- ludzi oraz skażonego sprzętu stosowanego do obsługi gospodarstw
STATUS PRAWNY
Zgodnie z klasyfikacją chorób zakaźnych w UE, na mocy rozporządzenia wykonawczego Komisji UE) 2018/1882, rzekomy pomór drobiu jest chorobą kategorii A+D+E. Rzekomy pomór drobiu jest wymieniony w załączniku nr 2 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt. Oznacza to, że jest to jednostka chorobowa, która podlega obowiązkowemu zwalczaniu i wszystkie państwa członkowskie UE zobowiązane są do podjęcia natychmiastowych środków mających na celu likwidację ognisk tej choroby.
źródło: https://www.wetgiw.gov.pl/nadzor-weterynaryjny/rzekomy-pomor-drobiu-nd
