W dniu 30 czerwca 2006 roku upłynęło 10 lat od utworzenia samorządu rolniczego na Pomorzu Zachodnim i Środkowym. Jako pierwsza na ziemiach polskich powstała Wielkopolska Izba Rolnicza 110 lat temu w oparciu o ustawodawstwo pruskie. Dokumentem regulującym działalność izb rolniczych w II RP było Rozporządzenie Prezydenta RP o izbach rolniczych z 22 marca 1928 r. W okresie międzywojennym w Polsce funkcjonowało 13 izb rolniczych.Wykazywały one wiele aktywności w zakresie oświaty rolniczej, wprowadzania postępu technicznego i racjonalizacji produkcji. Cieszyły się wysokim autorytetem w środowisku wiejskim. Po II wojnie światowej izby rolnicze zostały rozwiązane na podstawie dekretu Rady Ministrów z dnia 26 sierpnia 1946 r. W czasie transformacji ustrojowej po 1990 roku podejmowano w naszym regionie próby utworzenia samorządu rolniczego. Już w 1992 roku w drodze od dolnych inicjatyw, w oparciu o ustawę o izbach gospodarczych, powołano Szczecińską Izbę Rolną, a nieco później Koszalińską Izbę Rolną. Pomimo podejmowania wielu pożytecznych działań, obie izby były jednostkami prywatnoprawnymi, Nie były instytucjami samorządu rolniczego i nie mogły podejmować zadań publicznych.

Przełomem było uchwalenie ustawy o izbach rolniczych w dniu 14 grudnia 1995 r. Na mocy tej ustawy w dniu 30 czerwca 1996 r. odbyły się wybory delegatów do Walnego Zgromadzenia izb rolniczych byłego województwa szczecińskiego i koszalińskiego. Został spełniony warunek minimum 20 – procentowego udziału osób uprawnionych do glosowania, co było równoznaczne z utworzeniem Szczecińskiej Izby Rolniczej i Koszalińskiej Izby Rolniczej. Pierwsze Walne Zgromadzenie inicjujące działalność Szczecińskiej Izby Rolniczej odbyło się w dniu 25 lipca 1996 r. a Koszalińskiej Izby Rolniczej 30 lipca tego samego roku. Pierwszymi prezesami zostali wybrani panowie : w S Jan Olech, a w KIR Stanisław Mikołajczyk, którzy pełnili swoje funkcje do dnia 29 stycznia 1999 r. to jest do czasu utworzenia ZIR. Reforma administracyjna kraju wymusiła reorganizację izb rolniczych. W miejsce 49 izb powstało 16 nowych.

Na Walnym Zgromadzeniu w dniu 29 stycznia 1999 r. utworzono Zachodniopomorską Izbę Rolniczą, której terenem działania jest obecny obszar województwa zachodniopomorskiego. Prezesem Zarządu został wybrany pan Edward Sadłowski, który tę funkcje pełni do chwili obecnej.

Początek działalności izb rolniczych przypadł na okres burzliwych przemian ustrojowych w kraju oraz głębokiego kryzysu, jaki dotknął rolnictwo i cały kompleks żywnościowy. Pierwszy etap pracy poświecono sprawom organizacyjnym. Nawiązano też robocze kontakty z administracją rządową, służbami doradztwa rolniczego, samorządem terytorialnym, związkami rolniczymi i bankami kredytującymi rolnictwo. Największym problemem rolników w tym okresie były perturbacje w zakresie zbytu surowców rolniczych i nieopłacalność produkcji. Tymi właśnie sprawami oraz interwencjami na rzecz rolników zajmowały się w tym czasie Zarządy naszych izb.

W celu zidentyfikowania problemów występujących w kompleksie żywnościowym, w I półroczu 1998 roku opracowano raport o stanie rolnictwa i gospodarki żywnościowej w województwie i wspólnie z wojewodą zorganizowano Szczecińskie Forum Wsi i Rolnictwa. Wymienione gremium dokonało analizy uwarunkowań oraz określiło kierunki rozwoju wsi i rolnictwa w regionie zachodniopomorskim. W tym czasie nawiązaliśmy też pierwszą współpracę z francuskimi izbami rolniczymi z departamentów Sony i Loary oraz Loary Atlantyckiej. Z nabytych od naszych przyjaciół doświadczeń korzystamy do dnia dzisiejszego. Izba podjęła się koordynacji pracy wszystkich związków i stowarzyszeń rolniczych w województwie. Pod przewodnictwem prezesa ZIR utworzono Wojewódzki Zespół Międzyzwiązkowy, który dokonuje oceny zagrożeń w rolnictwie i podejmuje wg. potrzeb negocjacje lub interwencje u Wojewody, w agencjach rządowych lub w Zarządzie Województwa w celu ich usunięcia.

Zespół Konsultacyjny ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich przy Wojewodzie oraz Komitet Sterujący ds. Aktywizacji Obszarów Wiejskich przy Marszałku Województwa z naszym skromnym udziałem przyczyniły się do rozwiązania wielu problemów w rolnictwie i na obszarach wiejskich województwa. Izba konsekwentnie zabiegała o usprawnienie niewydolnego systemu kredytowania rolnictwa, co w znacznej części doczekało się realizacji. Nieustanną naszą troską były wielokierunkowe działania na rzecz poprawy struktury agrarnej, możliwości powiększania gospodarstw rodzinnych oraz wyeliminowania nieprawidłowości w obrocie nieruchomościami rolnymi z Zasobu Skarbu Państwa.

Organy ZIR w formie uchwał, stanowisk i wystąpień kierowały pod adresem Rządu RP liczne wnioski, postulaty i propozycje rozwiązań ważnych problemów rolnictwa. Przykładowo dotyczyły one między innymi:

• zmian w funkcjonowaniu ANR i usprawnienia gospodarowania nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa,
• wynegocjowania równych warunków finansowania i konkurencji polskiego rolnictwa z rolnictwem UE-15,
• utrzymania krajowych instrumentów wsparcia rolnictwa,
• zwiększenia kwot produkcyjnych stosownie do potrzeb i istniejącego potencjału produkcyjnego rolnictwa oraz przemysłu rolno-spożywczego,
• dostosowania systemu interwencji rynkowej do specyfiki polskiego rolnictwa,
• udrożnienia systemu ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania klęskom żywiołowym,
• zapewnienie stabilizacji rynku owoców miękkich i jego ochrony przed konkurencją zewnętrzną,
• uporządkowania sytuacji w zakresie paliwa rolniczego i produkcji biopaliw,
• uproszczenia warunków korzystania z programów pomocowych w rolnictwie,
• wydłużenia terminu dostosowania gospodarstw rolnych do wymogów UE do roku 2013,
• zapewnienia środków finansowych na sukcesywne usuwanie zagrożeń ekologicznych występujących na obszarach wiejskich (budowa zbiorników retencyjnych, likwidacja mogilników, wycofywanie z użytkowania i utylizacja wyrobów zawierających azbest itp.),
• przeciwdziałania marginalizacji i dyskryminacji polskiego rybołówstwa.

W minionym okresie izba pomyślnie realizowała zadania ustawowe i statutowe. Potwierdziły to przeprowadzone kontrole przez Najwyższą Izbę Kontroli oraz Urząd Kontroli Skarbowej. W naszej pracy dominują sprawy szkoleń i doskonalenia zawodowego rolników oraz przekazywania im aktualnych informacji gospodarczych i prawnych. Wiele uwagi poświęcamy problematyce ochrony środowiska oraz estetyzacji wsi. W naszych biurach w Szczecinie i Koszalinie prowadzimy doradztwo indywidualne dla producentów a w Szczecinie również bezpłatne doradztwo prawne dla rolników, grup producentów i związków branżowych. Na naszych stronach internetowych www.zir.pl działa od kilku lat bezpłatna Internetowa Giełda Rolna i Towarowa (IGRiT). Corocznie organizujemy wraz z samorządem terytorialnym i ZODR w Barzkowicach konkurs Najestetyczniejsza i przyjazna środowisku zagroda wiejska. Bieżącą działalność Izby opisujemy w wydawanym co miesiąc biuletynie ECHO ZACHODNIOPOMORSKIEJ WSI.

Staramy się poszerzać współpracę z izbami i organizacjami rolniczymi państw UE. Utrzymujemy kontakty z francuskim izbami rolniczymi: Sony i Loary oraz Loary Atlantyckiej oraz Federacją Związku Rolników Szwedzkich. Współpracujemy również z najbliższymi sąsiadami- Związkiem Rolników Powiatu Uecker-Randow poprzez utworzone przez tą organizację Regionalne Centrum Współpracy Polsko-Niemieckiej w Zakresie Rolnictwa z siedzibą w Pasewalku. W okresie 10-lecia samorząd rolniczy na trwałe wrósł w pejzaż zachodniopomorskiej wsi. Izba stała się ważnym ośrodkiem doradczym, szkoleniowym i informacyjnym dla rolników naszego województwa. Jest docenianym partnerem administracji rządowej, samorządu wojewódzkiego i terytorialnego, związków rolniczych i branżowych.