Dnia 11 sierpnia 2021 roku w Szczecinie odbyło się posiedzenie Zarządu Zachodniopomorskiej Izby Rolniczej poszerzone o Przewodniczących Rad Powiatowych ZIR oraz Międzyzwiązkowy Zespół Monitorujący sytuację w rolnictwie przy ZIR. W posiedzeniu gościnnie uczestniczyli również pani Barbara Wójcik – Dyrektor Wydziału Infrastruktury, Rolnictwa i Rozwoju Regionalnego ZUW w Szczecinie oraz pan Adam Kalinowski zastępca Dyrektora ZODR, a zarazem Przewodniczący Komisji Wojewody do szacowania szkód s gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.
Głównym tematem spotkania była przede wszystkim aktualna sytuacja w rolnictwie związana m.in. z anomaliami pogodowymi występującymi na terenie województwa zachodniopomorskiego. Prezes ZIR odniósł się do ostatnich działań Zarządu, które skutkowały wizytacją pracowników IUNG w celu lustracji upraw dotkniętych suszą, po czym przedstawił obecnym wyniki zlustrowanych pół opracowane przez pracowników IUNG. Ocenę wykonano w 20 gospodarstwach położonych na terenie 7 powiatów województwa zachodniopomorskiego. Wykonano pomiary wilgotności gleby w warstwie orno-próchniczej na głębokości 0-10 cm i podglebiu na głębokości 25-35 cm. Gleby na polach testowych były zróżnicowane pod względem podatności na suszę. Na podstawie przeprowadzonych pomiarów stwierdzono stan uwilgotnienia wierzchniej warstwy gleby w zakresie 12-19,5%,a warstwy podglebia na głębokości 25-35 cm na poziomie 2,7-22%. Wykazano, że na terenie powiatów pyrzyckiego i gryfińskiego odnotowano nieco większą zawartość wody w obydwu warstwach, natomiast wilgotność poniżej 10% odnotowano na powiatach białogardzkim, drawskim, szczecineckim, koszalińskim oraz wałeckim. Na podstawie oceny wizualnej pół (analiza łanów zbóż) wyciągnięto następujące wnioski:
- Objawy suszy wystąpiły na większości gatunków roślin uprawnych,
- Głównym powodem obniżenia plonów zbóż była mniejsza o normy masa 1000 ziaren,
- O obniżeniu plonów zbóż decydowało także zmniejszenie liczebności ziaren w kłosie,
- Negatywnie na zbiory wpłyną także odrosty.
Reasumując powyższe, IUNG po dokonaniu lustracji pół stwierdził wystąpienie suszy rolniczej w badanych obiektach znajdujących się na terenie województwa zachodniopomorskiego. Świadczą o tym obniżenia plonów spowodowane niedostatkiem opadów w poszczególnych powiatach. Negatywną rolę odegrały również bardzo wysokie temperatury w czasie kwitnienia, co powodowało przyśpieszenie (skrócenie tej fazy) skutkującej zmniejszeniem liczebności ziarna.
Następnie głos zabrała pani Barbara Wójcik, która również przekazała informację na temat zlustrowanych osobiście upraw znajdujących się na terenie naszego województwa, zaznaczając, że na każdym z tych terenów panuje odmienna sytuacja i nie należy tego uogólniać.
Kolejno głos zabrał pan Adam Kalinowski, który w znacznej mierze zwrócił uwagę na funkcjonowanie aplikacji suszowej. Zaapelował, aby wszystkie „niedoskonałości” aplikacji suszowej zgłaszać bezpośrednio do niego. Podkreślił, że zgodnie z obowiązującymi przepisami nie ma możliwości sporządzenia łącznego protokołu oszacowania szkód obejmującego szkody powstałe w uprawach w wyniku suszy i deszczu nawalnego bądź gradu. Wnioski o oszacowanie strat w uprawach rolnych spowodowanych przez suszę można wysyłać tylko za pośrednictwem aplikacji do 15 października br.
Po wypowiedziach przedstawicieli instytucji, głos zabrali Przewodniczący Rad Powiatowych ZIR z poszczególnych powiatów oraz obecni przedstawiciele Międzyzwiązkowego Zespołu Monitorującego sytuację w rolnictwie. Wszyscy jednogłośnie podkreślili, że na całym terenie województwa zachodniopomorskiego jest widoczna susza (co potwierdza raport IUNG z przeprowadzonej lustracji), należy w znacznym stopniu ulepszyć funkcjonowanie aplikacji dodając przede wszystkim możliwość wydruku protokołu nie tylko końcowego (przy wielkości straty powyżej 30%), ale także (przy wielkości straty poniżej 30% ponieważ, umożliwiłoby to uzasadnienie w podmiotach skupowych nie wywiązania się z umowy handlowej), a także wprowadzić możliwość procedury odwoławczej. Samorząd rolniczy zaapelował również o przyspieszenie wypłat wsparcia dla producentów rolnych, którzy ponieśli szkody w uprawach rolnych oraz o znaczne obniżenie m. in. czynszu dzierżawnego z powodu mniejszych zbiorów. Wskazano również potrzebę do „odtworzenia” – powoływania komisji szacujących bezpośrednio na polach.
Na zakończenie posiedzenia zadeklarowano, że Zarząd wraz z Urzędem Wojewódzkim oraz z Przewodniczącym Komisji Wojewody ds. szacowania nadal będą działać na rzecz udoskonalania aplikacji suszowej oraz podejmować próby wypracowania rozwiązań długofalowych, ponieważ skutki suszy rolniczej widoczne są od 2015 roku i z każdym rokiem może się nasilać.
