Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pismo z dnia 12 kwietnia 2021 r. znak: KRIR/KK/312/21 skierowane do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w sprawie wniosku zgłoszonego podczas VII Posiedzenia Krajowej Rady Izb Rolniczych VI kadencji dotyczącego stosowania opłaty od środków spożywczych w rolniczym handlu detalicznym, Ministerstwo Finansów, po uzyskaniu stanowiska Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii w zakresie ustawy – Prawo przedsiębiorców, przekazuje poniższe wyjaśnienia.

“Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 183, z późn. zm.), opłacie od środków spożywczych podlega wprowadzenie na rynek krajowy napojów z dodatkiem substancji określonych w art. 12a ust. 1 tej ustawy.

Przez wprowadzenie na rynek krajowy napojów, o których mowa powyżej, rozumie się sprzedaż napojów przez podmioty obowiązane do zapłaty opłaty, do pierwszego punktu, w którym jest prowadzona sprzedaż detaliczna oraz sprzedaż detaliczna napojów przez: producenta, zamawiającego, nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importera napoju, albo sprzedaż podmiotowi prowadzącemu jednocześnie sprzedaż detaliczną oraz hurtową – art. 12a ust. 2 ww. ustawy.

Natomiast przez sprzedaż detaliczną rozumie się dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej:
1) w lokalu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 287),
2) poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta
– także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej.

Przepisy normujące opłatę od środków spożywczych, jak również pozostałe przepisy ustawy o zdrowiu publicznym nie wyjaśniają pojęcia działalności gospodarczej.

W literaturze (1) E. Komierzyńska-Orlińska[w:] L. Bielecki, J. Gola, K. Horubski, K. Kokocińska, A. Żywicka, E. Komierzyńska-Orlińska, Komentarz do ustawy – Prawo przedsiębiorców [w:] Konstytucja biznesu. Komentarz, Warszawa 2019; 2) P. Tracz [w:] Prawo przedsiębiorców. Komentarz, red. A. Pietrzak, Warszawa 2019, art. 6.) uznaje się, że w obowiązującym systemie prawa podstawowa definicja „działalności gospodarczej” jest zawarta w art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162). Zgodnie z jego brzmieniem pod pojęciem działalności gospodarczej należy rozumieć zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców spod regulacji tego aktu prawnego wyłącza się określone rodzaje działalności, w tym m.in. działalność rolników w zakresie sprzedaży, o której mowa w art. 20 ust. 1c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), tj. sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów.

Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa wymienione w art. 6 ustawy – Prawo przedsiębiorców, rodzaje aktywności przedsiębiorcy stanowią działalność gospodarczą. Ratio legis przepisu określa jedynie, że nie stosuje się do nich pozostałych przepisów tej ustawy2). Takie stanowisko prezentowane było w orzecznictwie wobec relacji art. 3 oraz art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. W odniesieniu do działalności wytwórczej w rolnictwie skład orzekający w uchwale NSA z dnia 2 kwietnia 2007 r. (sygn.: II OPS 1/07) wskazał, że działalność wytwórcza w rolnictwie mieści się w definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 2, a przewidziane w art. 3 wyłączenie nie może prowadzić do wniosku, że działalność wytwórcza w rolnictwie nie jest działalnością gospodarczą, o której mowa w art. 2 tej ustawy, a jedynie, że działalność ta nie podlega reżimom tej ustawy (podobnie: wyrok NSA z dnia 29 sierpnia 2007 r., sygn.: II OSK 1618/06).

Pogląd wyrażony w ww. uchwale należy uznać za aktualny wobec faktu, że zakres i charakter wyłączeń określonych przez ustawodawcę w ustawie – Prawo przedsiębiorców pozostał niezmieniony względem ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Tym samym, wymienione w art. 6 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców rodzaje aktywności, w tym działalność rolników, mogą być oceniane pod kątem spełnienia przesłanek uznania za działalność gospodarczą, o których mowa w art. 3 tej ustawy, i – o ile spełniają przedmiotowe warunki – klasyfikowane jako działalność gospodarcza.

Rolniczy handel detaliczny został zdefiniowany w ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2020 r. poz. 2021) jako handel detaliczny w rozumieniu art. 3 ust. 7 rozporządzenia nr 178/2002, polegający na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym i zbywaniu takiej żywności:
a) konsumentowi finalnemu, o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002,
lub
b) do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.

Zgodnie z cytowanym powyżej rozporządzeniem (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającym ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, „handel detaliczny” oznacza obsługę i/lub przetwarzanie żywności i jej przechowywanie w punkcie sprzedaży lub w punkcie dostaw dla konsumenta finalnego; określenie to obejmuje terminale dystrybucyjne, działalność cateringową, stołówki zakładowe, catering instytucjonalny, restauracje i podobne działania związane z usługami żywnościowymi, sklepy, centra dystrybucji w supermarketach i hurtownie.

Reasumując, działalność rolników polegająca na sprzedaży detalicznej napojów, która wypełnia warunki określone w art. 20 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, może być realizowana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Zatem rolnicy wprowadzający na rynek krajowy napój są zobowiązani uiszczać opłatę od środków spożywczych, na zasadach wynikających z przepisów ustawy o zdrowiu publicznym , o ile dokonują sprzedaży napojów w ramach zorganizowanej działalności zarobkowej wykonywanej we własnym imieniu i w sposób ciągły.

Stanowisko Ministerstwa Finansów w ww. sprawie jest zgodne z zasadniczym celem wprowadzenia opłaty od środków spożywczych. Uwzględniając promocję prozdrowotnych wyborów konsumentów trudno nie zgodzić się z opinią, że opłatą powinny być objęte wszystkie napoje wprowadzone na rynek krajowy zwierające substancje określone w art. w art. 12a ust. 1 ustawy o zdrowiu publicznym (o ile nie są one wprost wyłączone z opłaty na podstawie art. 12b ust. 2 ustawy), niezależnie od tego czy podmiot, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, działa w rolnictwie czy innych dziedzinach gospodarki.
Przedstawione wyżej stanowisko nie stanowi interpretacji ani objaśnienia podatkowego w rozumieniu art. 14a § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa, a jedynie opinię Ministerstwa Finansów w przedmiotowej sprawie i ma charakter kierunkowy.”

W załączeniu pisma przewodnie.

Plik	Opis	Wielkość pliku
Odp MF do KRIR		146 KB
Pismo_KRIR_realizacja wniosku z VII Posiedzenia KRIR opłaca cukrowa w RHD		37 KB