Wypadki przy pracach rolniczych w roku 2022
W minionym roku rolnicy zgłosili, do Oddziału Regionalnego Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w Koszalinie i podległych Placówek Terenowych
na obszarze województwa zachodniopomorskiego, 161 zdarzeń wypadkowych.
Nie odnotowano zdarzeń ze skutkiem śmiertelnym. Za wypadki przy pracy rolniczej
w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, uznano 157 z nich, czyli o 3 więcej niż w roku ubiegłym, w tym wypłatą jednorazowych odszkodowań zakończono 152 postępowania, tj. o 20 więcej niż rok wcześniej. W porównaniu
do 2021 roku, liczba zgłoszonych wypadków przy pracach rolniczych na Pomorzu zachodnim, uległa zwiększeniu w: PT w Choszcznie, PT w Dębnie, PT w Kołobrzegu, PT w Pyrzycach, PT w Stargardzie i PT w Szczecinku. Liczba zgłoszonych zdarzeń utrzymała się na tym samym poziomie w PT w Szczecinie i PT w Wolinie. Natomiast zmniejszeniu liczba ta uległa w: PT w Chojnie, PT w Drawsku Pomorskim,
PT w Gryficach oraz OR w Koszalinie.
Wskaźnik wypadkowości za rok 2022, mierzony liczbą wypadków powodujących wypłatę jednorazowych odszkodowań na 1.000 ubezpieczonych w tutejszym Oddziale KRUS, wyniósł 6,9 i jest na poziomie średniej krajowej. Na terenie województwa zachodniopomorskiego, wśród wypadków przy pracach rolniczych
w 2022 roku dominowały upadki osób, które stanowiły 39,5% wszystkich zdarzeń, pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń (15,9%) oraz upadek przedmiotów (10,2%). Z prowadzonej przez KRUS szczegółowej analizy przyczyn i okoliczności wypadków wynika, że tak jak w latach ubiegłych, najczęstszą
ich przyczyną, był zły stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych, przyczep, wozów, brak właściwego ubrania i obuwia roboczego oraz niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności. W dalszej kolejności, jako istotne przyczyny powodujące zdarzenia wypadkowe wymienić należy: niewłaściwy stan obiektów budowlanych poza gospodarstwem rolnym, nadmierny wysiłek fizyczny, przemęczenie, brak przerw na odpoczynek, wymuszona postawa.
Do wypadków najczęściej dochodziło w gospodarstwach rolnych o roślinnym profilu produkcji (48,4% ogólnej liczby). Zdarzenia z udziałem maszyn i urządzeń stanowiły 59,7% wszystkich, w których zakończono postępowanie dowodowe. Wypadkom częściej ulegali mężczyźni (78,98% ogólnej liczby) a poszkodowani rolnicy doznali głównie uszkodzeń kończyn górnych (55,4% urazów) i kończyn dolnych (24,2%). Przyczyną ponad 8,92% wypadków był zły stan nawierzchni. Następnie niewłaściwe operowanie kończynami w strefie zagrożenia (8,28%). Przytaczając wszystkie
te przyczyny, należy mieć na uwadze, że rok 2022 był rokiem, w którym zdarzeń wypadkowych było mniej niż w roku wcześniejszym. Niemniej jednak, wypadki, które
się powielają, świadczą o tym, że rolnicy powinni zwracać większą uwagę na swój stan zdrowia i samopoczucia przystępując do pracy, pamiętając zawsze o środkach ochrony osobistej.
Ponadto, w 2022 roku zgłoszono 13 chorób zawodowych. We wszystkich przypadkach była to choroba zakaźna przenoszona przez kleszcze (borelioza).
W oparciu o analizę przyczyn i okoliczności wypadków oraz chorób zawodowych, KRUS podejmuje liczne przedsięwzięcia mające na celu poprawę bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie rolnym, ukierunkowując je przede wszystkim
na najistotniejsze grupy zagrożeń. W roku 2022 oprócz kontynuowania dotychczasowych zakresów działalności prewencyjnej, szczególny nacisk położony będzie na zapobieganie wypadkom z grupy upadek osób, pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń i chorób zawodowych rolników. Ponadto działania KRUS powiększą swój zakres o kolejną kampanię prewencyjną pod hasłem „Bezpiecznie z niebezpiecznymi substancjami”. Jej głównym celem jest popularyzowanie wiedzy dotyczącej zapobiegania skutkom niewłaściwego stosowania i magazynowania w gospodarstwie rolnym substancji niebezpiecznych,
tj. środków ochrony roślin, nawozów, paliw itp. oraz zasad dotyczących ochrony środowiska naturalnego. Dzięki tej kampanii Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego włączy się w popularyzowanie wiedzy o zagrożeniach i sposobach ochrony środowiska wśród mieszkańców wsi. Zwiększona zostanie ilość szkoleń tematycznych, konkursów dla rolników i ich domowników oraz całej społeczności związanej ze środowiskiem wiejskim.
Aby uniknąć najczęściej występujących wypadków związanych z upadkiem osób, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach takich jak: dbałość o ład
i porządek w całym gospodarstwie w tym głównie o prawidłowy stan nawierzchni podwórzy i ciągów komunikacyjnych, stosowanie nawierzchni antypoślizgowych, odprowadzanie wód gruntowych, posypywanie zimą ciągów komunikacyjnych,
np. piaskiem czy solą, stosowanie właściwego obuwia i prawidłowe oświetlenie terenu. Zawsze należy też używać sprawnych technicznie drabin z zabezpieczeniami oraz podestów z barierkami ochronnymi. Schodzić przodem do drabiny, trzymając
się jej oburącz. Wchodzić i schodzić z maszyn i kabin ciągników twarzą
do schodków.
Nie wszystkich nieszczęśliwych zdarzeń można uniknąć, ale stosując
się do podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, można zdecydowanie zmniejszyć ryzyko wypadku. Bezpieczeństwo pracy rolników zależy głównie
od postawy człowieka, jego świadomości zagrożeń występujących w miejscu pracy
i życia. Jeżeli jednak wydarzy się wypadek przy pracy rolniczej, należy zgłosić go bez zbędnej zwłoki: osobiście w najbliższej placówce Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, telefonicznie lub za pomocą platformy elektronicznej ePUAP,
a miejsce i przedmioty związane z wypadkiem, należy w miarę możliwości zabezpieczyć do czasu przeprowadzenia oględzin przez pracownika Kasy.
Anna Wołk
Starszy Referent
Samodzielnego Referatu Prewencji, Rehabilitacji
i Orzecznictwa Lekarskiego
KRUS OR w Koszalinie
