Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwraca się do Ministra Klimatu o podjęcie stosowanych działań, które przyczyniają się do ograniczeń szkód wyrządzonych przez dziką zwierzynę. KRIR ponownie wnosi o redukcje liczby dzikiego ptactwa, które wyrządzają duże szkody w zasiewach zbóż , kukurydzy, warzyw, soi, roślin bobowatych oraz stanowią zagrożenie epidemiczne, ponieważ mogą przenosić choroby w tym wirusa ptasiej grypy.
Ponadto, samorząd rolniczy apeluje, aby podjąć działania zmierzające do zwiększenia odstrzału sanitarnego dzików, gdyż powodują duże straty w rolnictwie, a odszkodowanie nie jest adekwatne do poniesionych strat oraz podjąć działania, tak by wypłatę odszkodowań za straty w rolnictwie przejął Skarb Państwa.
W odpowiedzi czytamy: ” Gatunki ptaków występujące w Polsce są chronione na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. poz. 2183), obejmujące ogromną większość gatunków ptaków, a także rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie ustalenia listy gatunków zwierząt łownych (Dz. U. Nr 45 poz. 433, z późn. zm.) i rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 marca 2005 r. w sprawie ustalenia okresów polowań na zwierzęta łowne (Dz. U. Nr 48 poz. 459, z późn. zm.) ustanawiających łowne gatunki ptaków i określających okresy polowań na te gatunki. Według obowiązującego w Polsce ustawodawstwa, ptaki objęte ochroną gatunkową nie figurują na liście gatunków wymienionych w art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r., poz. 1098), a więc za szkody wyrządzone przez którykolwiek gatunek ptaka objętego ochroną gatunkową nie przysługuje ustawowe odszkodowanie ze Skarbu Państwa. Drogą do uzyskania odszkodowania za powstałe w wyniku żerowania ptaków szkody może być natomiast powództwo cywilne. Podobnie zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1683, z późn. zm.) zwanej dalej „Prawem łowieckim”, ptaki łowne również nie wchodzą do katalogu zwierząt łownych za które wypłacane są odszkodowania.
Należy zauważyć, że w przypadku szkód wyrządzonych przez ptaki na polach uprawnych nawet zmiana warunków atmosferycznych (w szczególności wystąpienie opadów) może istotnie utrudnić, a nawet uniemożliwić, ocenę rozmiarów szkód, jak również określenie gatunku, który je spowodował — głównie z uwagi na często znaczną rotację stad, a także obecność gatunków nieżerujących na zasiewach. Wymienione powyżej kwestie powodują, że oszacowanie szkody i udowodnienie, iż została ona wyrządzona przez konkretny gatunek, za którego wyrządzone szkody mogłoby ewentualnie przysługiwać odszkodowanie, byłoby niezwykle trudne, a w niektórych przypadkach wręcz niemożliwe.
Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 28 września 2015 r. sygn. akt K 20/14, obowiązująca regulacja w zakresie zasad odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody powodowane przez niektóre gatunki zwierząt (żubry, wilki, niedźwiedzie, rysie i bobry) jest zgodna z art. 32 ust. 1 i art. 64 ust. 2 Konstytucji RP.
Należy jednak wskazać, iż fakt objęcia gatunków ochroną nie uniemożliwia podejmowania
przeciwko nim jakichkolwiek działań.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska może wydać zezwolenie na eliminację osobników gatunków objętych ochroną ścisłą. Należy podkreślić fakt, iż zezwolenia na odstępstwa od zakazów wydawane są na wniosek podmiotu, w którego interesie leży dana czynność. Należy przy tym wskazać, iż wydane decyzje przyznają stronom prawo do odstępstwa od obowiązujących zakazów, nie mają zaś charakteru nakazowego. Wnioskodawca może więc wykorzystać udzieloną derogację w całości lub w części, jednak nie ma takiego obowiązku.
Dodatkowo informuję, że kwestie odstrzału sanitarnego dzików nie leżą w kompetencjach
Ministerstwa Klimatu i Środowiska, lecz Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
