Poniżej zamieszczamy treść odpowiedzi MRiRW na pismo KRIR z dnia 25.08.2023 w sprawie aktualizacji map TUZ płatności do powierzchni zadrzewionych /zakrzaczonych na których realizowany jest wypas
“W odpowiedzi na pismo KRIR/JM/942/2023 w sprawie aktualizacji map TUZ oraz
przyznawania płatności do powierzchni zadrzewionych/zakrzaczonych, na których”
realizowany jest wypas, uprzejmie przekazuję poniższe wyjaśnienia.
Odnosząc się do kwestii podniesionej w piśmie „aby aktualizacja map związana z TUZ
była przeprowadzana na bieżąco, w okresie rocznym i obowiązywała od momentu
wprowadzenia aktualizacji” uprzejmie wyjaśniam, że system LPIS zbudowany jest
i działa w taki sposób, aby aktualizacja danych istniejących, w tym zasięgi Trwałych
Użytków Zielonych oraz wprowadzanie nowych danych do systemu obowiązywały
od daty aktualizacji/wprowadzenia.
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej1 „trwałe użytki zielone i pastwiska trwałe
(zwane łącznie trwałymi użytkami zielonymi), oznaczają grunty wykorzystywane do
uprawy traw lub innych pastewnych roślin zielnych rozsiewających się naturalnie
(samosiewnych) lub uprawianych (wysiewanych), które nie były objęte
zmianowaniem upraw danego gospodarstwa rolnego przez okres co najmniej pięciu
lat.
Aktualny stan użytkowania gruntów, w tym informacje dotyczące trwałych użytków
zielonych (TUZ), na działkach referencyjnych wynikający z historii deklaracji działek
rolnych przedstawiony jest w aplikacji eWniosekPlus. Widok ten uzupełniony jest o
1 art. 4 ust. 3 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/2115) z dnia
2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych
sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów
strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz
uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013
warstwę „TUZ potencjalny” wraz z oznaczeniem cyfrą rzymską liczby
lat nieprzerwanej deklaracji gruntów wykorzystywanych do uprawy traw lub innych
pastewnych roślin zielnych.
Wdrożone rozwiązanie wizualizacji warstwy „potencjalny TUZ” pozwala
beneficjentom składającym wniosek w aplikacji eWniosekPlus kontrolować historię
deklaracji upraw na swoich działkach rolnych oraz zapewnia pełną informację, w jaki
sposób grunt, który deklaruje do płatności, zostanie potraktowany w dniu wydania
decyzji o przyznaniu danej płatności. Jeżeli na wymienionych przez beneficjenta
działkach przez 5 lat utrzymana zostanie deklaracja gruntów wykorzystywanych do
uprawy traw lub innych pastewnych roślin zielnych rozsiewających się naturalnie
(samosiewnych) lub uprawianych (wysiewanych), po odnotowaniu szóstej
niezmienionej deklaracji zostanie naniesiona warstwa TUZ. Szczegółowa kontrola
monitorowania przekształcania sposobu użytkowania gruntu, oprócz przepisów
prawa, wynika także z rekomendacji Komisji Europejskiej wyrażonej w postępowaniu
kontrolnym AA/2018/009/PL.
Rolnik we wniosku o przyznanie pomocy ma obowiązek wymienić szczegóły
pozwalające na identyfikację wszystkich działek rolnych w jego gospodarstwie,
ich powierzchnię, położenie oraz użytkowanie (art. 5 rozporządzenia wykonawczego
Komisji (UE) 2022/1173 z dnia 31 maja 2022 r. ustanawiającego zasady stosowania
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2116 w odniesieniu do
zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli we wspólnej polityce rolnej).
Jednocześnie, w przypadku, gdy na gruncie, na który została nałożona warstwa TUZ,
rolnik dokonał zasiewu nowych roślin (innych niż uprawa traw wieloletnich lub
mieszanek traw wieloletnich z bobowatymi drobnonasiennymi) i chce utrzymać nadal
taki grunt, jako grunt orny, to we wniosku o przyznanie płatności należy wskazać
faktyczny sposób użytkowania gruntu i taka deklaracja rolnika zostanie uznana.
Odnosząc się do kwestii możliwości pozostawienia kęp, drzew, zarośli, krzaków
(w celu schronienia się zwierząt przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi)
bez wyłączania tej powierzchni z płatności obszarowych w ramach dopłat
bezpośrednich na terenach wypasu zwierząt trawożernych, pragnę poinformować, że
przepisami UE, za grunty stanowiące kwalifikujący się do płatności bezpośrednich,
uznaje się m.in.:
obszary lub obiekty nieprodukcyjne zgodnie z normą GAEC 8:
na których występują elementy krajobrazu podlegające obowiązkowi
zachowania zgodnie z normą GAEC 8 dobrej kultury rolnej zgodnej z ochroną
środowiska oraz wykorzystywane do osiągnięcia minimalnego udziału
powierzchni gruntów ornych przeznaczonych na obszary i elementy
nieprodukcyjne, w tym grunty ugorowane,
elementy krajobrazu tworzące działkę rolną w tym:
pasy zadrzewień, żywopłoty– o maksymalnej szerokości 2 m,
zadrzewienia śródpolne o powierzchni nie większej niż 100 m²,
rozproszone drzewa znajdujące się na użytkach rolnych, o ile liczba drzew na
hektar, innych niż drzewa owocowe, nie przekracza 100 sztuk (nie dotyczy to
systemów rolno-leśnych uznawanych za kwalifikujący się hektar).
Grunty, na których znajdują się ww. zadrzewienia lub rozproszone drzewa zalicza się
do kwalifikującego się hektara pod warunkiem, że można na nich prowadzić
działalność rolniczą.
A zatem, dopuszczenie powierzchni zajmowanej przez drzewa, jako kwalifikowanej
do płatności, z jednej strony sprzyja poprawie warunków siedliskowych, stanowi
schronienie dla zwierząt, z drugiej umożliwia odtworzenie krajobrazu, co ma
pozytywny wpływ na produkcję rolną, jak i na rozwój obszarów wiejskich.”
