W dniu 2 lipca 2021 r. Zarząd KRIR realizując wniosek przyjęty na VIII posiedzeniu KRIR, które odbyło się 24 czerwca 2021 r., zwrócił się do Ministra Infrastruktury A. Adamczyka oraz Ministra Klimatu i Środowiska M. Kurtyki w sprawie ograniczenia populacji bobra i zobligowania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie o intensyfikację działań w sprawie szkód powodowanych przez te zwierzęta.
Rosnąca populacja bobrów spowodowała ich ekspansję nawet na małe cieki wodne. Szkody spowodowane przez te zwierzęta jesienią i zimą zostały zgłoszone do Wód Polskich, które delegowały swoich pracowników do oględzin oraz obiecały rozbiórkę żeremi. Jednakże po oględzinach nie doszło do żadnej innej interwencji, co spowodowało, że rolnicy poszkodowani w wyniku zalania łąk nie mogli złożyć wniosków o płatności bezpośrednie ze względu na brak możliwości uprawy łąk poprzez zmniejszenia ich areału. Samorząd rolniczy nie widzi również uzasadnienia utrzymywania dofinansowania przez urzędy marszałkowskie budowy bobrowisk, ponieważ populacja tych zwierząt jest już zbyt duża.
W odpowiedzi czytamy, że:
“Bóbr europejski jest gatunkiem objętym ochroną częściową zgodnie z załącznikiem 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183). Rozporządzenie to zabrania między innymi umyślnego zabijania, usuwania lub uszkadzania nor, żeremi, tam lub innych schronień, a także zakazuje umyślnego płoszenia lub niepokojenia osobników wyżej wymienionego gatunku.
Występowanie bobra europejskiego odnotowywane jest na terenie każdego z 11 regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (dalej RZGW). W niektórych regionach działalność bobra europejskiego powoduje szkody takie jak zalewanie pól uprawnych, przekopywanie wałów przeciwpowodziowych oraz niszczenie grobli.
W myśl art. 126 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2020 poz. 55) Skarb Państwa odpowiada za szkody wyrządzone między innymi przez bobry w gospodarstwie rolnym, leśnym lub rybackim. Oględzin i szacowania szkód, a także ustalania wysokości odszkodowania i jego wypłaty, dokonuje regionalny dyrektor ochrony środowiska (dalej RDOŚ), a na obszarze parku narodowego dyrektor tego parku. Rozpatrywanie wniosków o odszkodowanie za szkody wyrządzone przez bobry należy do kompetencji właściwego terytorialnie regionalnego dyrektora ochrony środowiska. Ponadto do zadań regionalnej dyrekcji ochrony środowiska należy weryfikacja wniosków o wydanie zezwolenia na wykonanie czynności podlegających zakazom, w tym usuwanie tam bobrowych. Wyżej wymieniona ustawa wskazuje także, że właściciele lub użytkownicy gospodarstw rolnych i leśnych mogą współdziałać m.in. z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska, a na obszarze parku narodowego – z dyrektorem tego parku, w zakresie sposobów zabezpieczania upraw i płodów rolnych, lasów oraz zwierząt gospodarskich przed szkodami powodowanymi przez zwierzęta. Współdziałanie może obejmować budowę urządzeń lub wykonanie zabiegów zapobiegających szkodom.
Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie (dalej PGW WP) wykonując obowiązek właściciela publicznych śródlądowych wód powierzchniowych, zgodnie z art. 227, ust. 3, pkt 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku Prawo wodne (Dz. U. 2021 poz. 624 z późn. zm.), prowadzi rozbiórkę tam bobrowych w celu zapewnienia swobodnego przepływu wód i uniknięcia podtopień. Lokalizacja tam bobrowych ustalana jest podczas prac terenowych oraz ze zgłoszeń interwencyjnych rolników. PGW WP występuje do właściwej terytorialnie jednostki RDOŚ z wnioskiem o wydanie decyzji, na podstawie art. 56 ustawy o ochronie przyrody, zwalniającej z zakazów zawartych w art. 52 tej ustawy.
Nadmieniam, iż przypadku stwierdzenia niepodjęcia działań przez pracowników PGW WP w zakresie rozbiórki tam bobrowych, mimo zgody wydanej uprzednio przez właściwą jednostkę RDOŚ, stosowną informację należy przekazać do właściwego dyrektora regionalnego zarządu gospodarki wodnej.”