Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych realizując wniosek przyjęty na II. Posiedzeniu Krajowej Rady Izb Rolniczych VII kadencji 10 stycznia br. zwrócił się do Pana Ministra w sprawie blokady importu cukru oraz innych produktów rolno-spożywczych z Ukrainy.
W odpowiedzi MRiRW z dnia 26 stycznia br. czytamy: “…..odnosząc się do wniosku Krajowej Rady Izb Rolniczych w sprawie wprowadzenia blokady cukru oraz innych produktów rolno-spożywczych z Ukrainy z 10 stycznia 2024 roku, przedstawiam poniżej stanowisko Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Wprowadzenie jednostronnego zakazu importu cukru z Ukrainy bez zgody Komisji Europejskiej (na wzór wprowadzonego we wrześniu 2023 r. zakazu importu pszenicy, kukurydzy, rzepaku, słonecznika i niektórych innych artykułów sektora zbóż
i oleistych) wiąże się z ryzykiem wszczęcia przez Komisję Europejską procedury naruszeniowej wobec Polski. Taki zakaz byłby niezgodny z unijnymi traktatami, a także z zasadami Światowej Organizacji Handlu (WTO) oraz Układem o stowarzyszeniu UE-Ukraina, w związku z tym mógłby zostać on zaskarżony także przez indywidualne podmioty. Poza tym wprowadzenie zakazu importu cukru może również wywołać działania retaliacyjne (formalne lub nieformalne) ze strony Ukrainy w postaci objęcia importu z Polski restrykcjami. Retaliacje mogą dotyczyć nie tylko cukru, ale również innych towarów, które są istotne dla naszego eksportu na Ukrainę (np. produkty mleczarskie). Obecnie w ramach toczących się dyskusji na forum instytucji unijnych dotyczących ewentualnego przedłużenia autonomicznych środków handlowych (ATM) na kolejny rok postulujemy m.in. wyłączenie z tej regulacji towarów wrażliwych, w tym cukru. Gdyby nie udało się przekonać KE do rezygnacji z kolejnego przedłużenia regulacji ATM lub wyłączenia z niej towarów najbardziej wrażliwych, rozważam wystąpienie do KE w sprawie zastosowania klauzuli ochronnej w momencie wejścia w życie regulacji ATM, celem przywrócenia warunków taryfowych (TRQ) wynikających z Układu o Stowarzyszeniu UE-Ukraina. Jednak aby taki wniosek miał szanse powodzenia, należy wykazać nie tylko fakt wzrostu importu, ale również szkodę rynkową powodowaną przez import (np. wzrost zapasów czy spadek cen
i dochodów). Dlatego też proszę KRiR o dostarczenie w miarę posiadanych możliwości dodatkowych danych potwierdzających wyrządzenie szkody dla polskich plantatorów i producentów cukru. Odnosząc się do wspomnianej w piśmie KRIR kwestii braku zachowania przez producentów ukraińskich norm środowiskowych i zdrowotnych obowiązujących w UE informuję, że również MRiRW zwróciło uwagę na konieczność przestrzegania przez Ukrainę zobowiązań wynikających z zawartej umowy DCFTA. Dlatego też wystąpiliśmy o uzupełnienie załącznika V do umowy DCFTA UE-Ukraina o listę aktów prawnych UE dotyczących stosowania pestycydów. Spowodowałoby to zarówno stosowanie przez Ukrainę środków ochrony roślin, zawierających te same
substancje czynne, które są dopuszczone w UE, jak również przestrzeganie takiego samego zakresu ich stosowania. W konsekwencji zapewnione zostałyby równe warunki konkurencji z towarami wytwarzanymi w UE i podlegającymi obowiązkowi
przestrzegania unijnych standardów, jak i bezpieczeństwo dostaw towarów pochodzących z Ukrainy.”